POLITYKA OCHRONY DZIECI PRZED KRZYWDZENIEM

I STANDARDY ZAPEWNIENIA IM BEZPIECZEŃSTWA

Szkoła Podstawowa im. Jana Kochanowskiego w Brzezinkach

Rozdział I

Objaśnienie terminów

§ 1

Pracownikiem Szkoły Podstawowej im. Jana Kochanowskiego w Brzezinkach jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę lub umowy-zlecenie.
Dzieckiem jest każda osoba do ukończenia 18 roku życia.
Opiekunem dziecka jest osoba uprawniona do reprezentowania dziecka,
w szczególności jego przedstawiciel ustawowy - rodzic/prawny opiekun lub inna osoba uprawniona do reprezentacji na podstawie przepisów szczegółowych lub orzeczenia Sądu.
Zgoda opiekuna dziecka oznacza zgodę co najmniej jednego z opiekunów dziecka. W sprawach istotnych (takich jak skierowanie do placówki specjalistycznej wniosku o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności dziecka) konieczne jest uzyskanie zgody wszystkich osób będących prawnymi opiekunami małoletniego.
Przez krzywdzenie dziecka należy rozumieć popełnienie czynu zabronionego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym pracowników szkoły lub zaniedbanie dziecka przez jego opiekunów.
Przemoc fizyczna to wszelkie celowe, intencjonalne działania wobec dziecka powodujące urazy na jego ciele, takie jak: bicie, szarpanie, popychanie, rzucanie przedmiotami itp.
Przemoc emocjonalna to intencjonalne, nie zawierające aktów przemocy fizycznej zachowania dorosłych wobec dzieci, które powodują znaczące obniżenie możliwości ich prawidłowego rozwoju, na przykład: wyzwiska, groźby, szantaż, straszenie, emocjonalne odrzucenie, nadmierne wymagania nieadekwatne do wieku i możliwości dziecka, niszczenie ważnych dla niego rzeczy lub zwierząt, nieposzanowanie granic prywatności itp.
Zaniedbywanie to niezaspokajanie podstawowych potrzeb dziecka zarówno fizycznych, takich jak: właściwe odżywianie, ubieranie, ochrona zdrowia, edukacja, jak i psychicznych, takich jak poczucie bezpieczeństwa, doświadczanie miłości i troski.
Wykorzystanie seksualne to każde zachowanie osoby starszej i silniejszej, które prowadzi do jej seksualnego podniecenia i zaspokojenia kosztem dziecka, na przykład: ekshibicjonizm, uwodzenie, świadome czynienie dziecka świadkiem aktów płciowych, zachęcanie do rozbierania się i do oglądania pornografii, dotykanie miejsc intymnych lub zachęcanie do dotykania sprawcy, różne formy stosunku seksualnego.
Zespół interwencyjny to ciało powołane przez dyrektora szkoły w przypadku podejrzenia stosowania wobec dziecka przemocy. W skład zespołu mogą wejść dyrektor, koordynator, psycholog, pedagog, wychowawca dziecka oraz inni pracownicy mający wiedzę o krzywdzeniu dziecka lub o dziecku.
„Osoba zaufania” – to osoba bezpieczna dla dziecka, z którą rozmawia o swojej sytuacji i darzy ją zaufaniem. Może nią być każdy pracownik szkoły wybrany przez dziecko jako „patron” jego sprawy. „Osoba zaufania” pozostaje w stałym kontakcie z dzieckiem, psychologiem i pedagogiem uczestnicząc w działaniach mających na celu pomoc dziecku.
Osoba odpowiedzialna za Internet – wyznaczony przez dyrektora pracownik sprawujący nadzór na terenie instytucji nad korzystaniem z Internetu przez dzieci oraz za bezpieczeństwo dzieci w Internecie.
Osoba odpowiedzialna za Politykę Ochrony Dzieci – wyznaczony przez dyrektora pracownik sprawujący nadzór nad realizacją Polityki Ochrony Dzieci w szkole.
Daną osobową dziecka jest każda informacja umożliwiająca identyfikację dziecka.

Rozdział II

Ustanowienie i wprowadzenie w życie Polityki ochrony dzieci przed krzywdzeniem

§ 2

Naczelną zasadą obowiązującą wszystkich pracowników Szkoły Podstawowej im. Jana Kochanowskiego w Brzezinkach jest podejmowanie działań mających na celu ochronę godności dziecka i poszanowanie jego praw. Pracownik szkoły traktuje dziecko z szacunkiem oraz uwzględnia jego potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przez pracowników wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie.

Pracownik szkoły działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych oraz własnych kompetencji.

Polityka Ochrony Dzieci Przed Krzywdzeniem przyjęta przez szkołę umożliwia placówce spełnienie następujących standardów:

ustanowienie i wprowadzenie w życie Polityki,
monitorowanie, edukację i angażowanie pracowników w celu zapobiegania krzywdzeniu dzieci,
funkcjonowanie procedur zgłaszania podejrzenia oraz podejmowania interwencji w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dziecka,
monitorowanie i okresowe weryfikowanie zgodności prowadzonych działań z przyjętymi standardami ochrony dzieci.

§ 3

Polityka dotyczy całego personelu (pracowników pedagogicznych oraz niepedagogicznych szkoły, współpracowników, praktykantów, stażystów i wolontariuszy).
Polityka Ochrony Dzieci jasno i kompleksowo określa:

zasady bezpiecznej rekrutacji personelu,
procedury interwencji w przypadku krzywdzenia dziecka,
zasady udzielania pomocy dziecku doznającemu przemocy w rodzinie,
zasady ochrony danych osobowych dzieci,
zasady ochrony wizerunku dziecka,
zasady dostępu dzieci do Internetu,
zasady monitorowania i edukacji pracowników w celu zapobieżenia krzywdzeniu dzieci.

Polityka jest opublikowana i szeroko promowana wśród całego personelu, rodziców i dzieci, a poszczególne grupy są z nią aktywnie zapoznawane poprzez działania edukacyjne i informacyjne.

Rozdział III

Procedury interwencji w przypadku krzywdzenia dziecka

§ 4

W przypadku uzyskania przez pracownika szkoły informacji, że dziecko jest krzywdzone, pracownik ma obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania uzyskanej informacji dyrektorowi szkoły.

§ 5

Dyrektor szkoły lub wyznaczony przez niego koordynator wzywa opiekunów dziecka, którego krzywdzenie podejrzewa oraz informuje ich o podejrzeniach.
Koordynator lub dyrektor szkoły powinien sporządzić opis sytuacji szkolnej i rodzinnej dziecka na podstawie rozmów z dzieckiem, nauczycielami, wychowawcą i rodzicami oraz plan pomocy dziecku.
Plan pomocy dziecku powinien zawierać wskazania dotyczące:

a. podjęcia przez szkołę działań w celu zapewnienia dziecku bezpieczeństwa,
w tym zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej instytucji,

b. wsparcia, jakie instytucja zaoferuje dziecku,

c. skierowania dziecka do specjalistycznej placówki pomocy dziecku - jeśli istnieje taka potrzeba.

§ 6

W przypadkach bardziej skomplikowanych dyrektor powołuje zespół interwencyjny,
w skład którego mogą wejść: dyrektor, koordynator, psycholog, pedagog, wychowawca dziecka oraz inni pracownicy mający wiedzę o krzywdzeniu dziecka lub o dziecku.

Zespół interwencyjny sporządza plan pomocy dziecku, spełniający wymogi określone w § 5 pkt 3 Polityki, na podstawie opisu sporządzonego przez koordynatora lub dyrektora szkoły oraz innych, uzyskanych przez członków zespołu, informacji.
Plan pomocy dziecku jest przedstawiany przez koordynatora lub dyrektora szkoły rodzicom/opiekunom z zaleceniem współpracy przy jego realizacji.
Dyrektor szkoły lub koordynator informuje rodziców/opiekunów o tym, że szkoła jest zobowiązana zgłosić podejrzenie krzywdzenia dziecka do odpowiedniej instytucji (Prokuratura, Policja, Sąd).
Po poinformowaniu rodziców przez dyrektora szkoły lub koordynatora – zgodnie
z punktem poprzedzającym – dyrektor składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do Prokuratury/Policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodzinną dziecka do Sądu Rejonowego - Wydziału Rodzinnego i Nieletnich.
Dalszy tok postępowania leży w kompetencji wskazanych w punkcie poprzedzającym instytucji.

§ 7

Z przebiegu interwencji sporządza się kartę interwencji, której wzór stanowi załącznik nr 1 do niniejszej Polityki. Kartę załącza się do akt osobowych dziecka.
Wszyscy pracownicy szkoły, którzy w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych podjęli informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązani do zachowania tych informacji w tajemnicy - wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.

Rozdział IV

Zasady bezpiecznych relacji personel placówki – dziecko

§ 8

Pracownicy dbają o bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w szkole, monitorują sytuację i dobrostan dziecka.
Bezpośredni kontakt z dzieckiem oparty jest na poszanowaniu praw dziecka z zachowaniem jego intymności.
Pomoc dzieciom uwzględnia ich możliwości rozwojowe oraz trudności wynikające z niepełnosprawności.
Nauczyciele organizują zajęcia i zabawy zapewniające dzieciom wszechstronny rozwój. Zadania dostosowywane są do potrzeb i możliwości dzieci.
Pracownicy wspierają dzieci w pokonywaniu trudności.
Komunikacja oparta jest na zasadach kulturalnego zachowania i wzajemnego szacunku.
Pracownicy podejmują działania wychowawcze mające na celu kształtowanie prawidłowych postaw, naukę wyrażania emocji w sposób niekrzywdzący innych, niwelowanie zachowań agresywnych, promowanie zasad „dobrego wychowania”.
Pozytywne zachowania wzmacniane są poprzez nagradzanie słowne (pochwała indywidualna, pochwała w obecności dzieci, pochwała przekazana rodzicowi) lub inne formy ich docenienia.
Niedopuszczalne jest komunikowanie się z dziećmi w sposób je upokarzający, dyscyplinowanie ich metodami wykorzystującymi przewagę:

a) fizyczną (agresja, stosowanie kar fizycznych, prace fizyczne nieadekwatne do możliwości itp.),

b) psychiczną (dominacja poprzez krzyk, groźby, naruszanie poczucia własnej wartości, lekceważenie potrzeb psychicznych m.in. bezpieczeństwa, przynależności).

Jeżeli zachowanie dziecka nosi znamiona wybuchu agresji podczas której zagraża ono własnemu zdrowiu lub zdrowiu i życiu innych, a przy tym nie reaguje na polecenia werbalne, wówczas pracownik, pod którego opieką jest dziecko, przytrzymuje je w bezpieczny sposób.
Dopuszcza się również zastosowanie stanowczej interwencji wychowawczej prowadzonej w bezpośrednim kontakcie fizycznym z dzieckiem gdy:

a) uczeń wymaga podjęcia działań z zakresu pomocy przedmedycznej,

b) u ucznia występują objawy paniki spowodowanej czynnikami zewnętrznymi (pożar, niebezpieczne zachowania osób trzecich, intensywne zjawiska atmosferyczne).

Kontakty online z dzieckiem poza placówką powinny być ściśle powiązane z wykonywaniem obowiązków służbowych, opiekuńczo-wychowawczych oraz dokumentowane (zapisy w dokumentacji pracy wychowawczej, możliwość wykonania kopii/wydruku korespondencji mailowej, sms-owej itp.).
Nauczyciele sprawują ciągły nadzór i opiekę nad dziećmi. Podczas spacerów i wycieczek nauczyciele nie dopuszczają do kontaktów dzieci z osobami obcymi.
Opiekunowie informują w formie pisemnej szkołę o osobach upoważnionych do odbioru dziecka – dane osobowe osób odbierających są sprawdzane przez nauczycieli.
Uczniowie są zapoznawani z zasadami bezpiecznego kontaktu z osobami obcymi.
Dzieci są zachęcane do głośnego wyrażania niezgody na zachowanie przez nie nieakceptowane.

Rozdział V

Procedury interwencji w przypadku krzywdzenia dziecka przez pracownika szkoły

§ 9

W przypadku podjęcia przez pracownika podejrzenia, że dziecko może być krzywdzone przez innego pracownika bądź jeżeli pracownik jest świadkiem krzywdzenia dziecka należy podjąć działania mające na celu przerwanie tego procederu oraz wyjaśnienie okoliczności zdarzenia. Należy sporządzić notatkę służbową i przekazać uzyskaną informację dyrektorowi szkoły.
Dyrektor podejmuje stosowane rozmowy z pracownikiem.
W przypadku potwierdzenia krzywdzenia dyrektor sporządza z pracownikiem pisemny kontrakt lub protokół ustaleń, który zawiera szczegółowe rozwiązania mające na celu powstrzymanie dalszego krzywdzenia przez pracownika. W razie potrzeby dyrektor stosuje środki dyscyplinujące (upomnienie, nagana).
W uzasadnionych przypadkach dyrektor wdraża wobec pracownika postępowanie dyscyplinarne odpowiednio do zapisów w Karcie Nauczyciela i Kodeksie Pracy.
W przypadku podejrzenia, że dziecko jest pokrzywdzone przestępstwem, dyrektor składa zawiadomienie do organów ścigania.
Dziecku – ofierze krzywdzenia, we współpracy z jego opiekunami, zostaje zapewniona pomoc psychologiczno-pedagogiczna.

Rozdział VI

Zasady udzielania pomocy dziecku doznającemu przemocy w rodzinie
(opracowane na podstawie poradnika „Przemoc w rodzinie wobec dziecka. Procedury interwencyjne w szkole” pod redakcją Jolanty Zmarzlik - Ośrodek Rozwoju Edukacji)

§ 10

Szkoła udzielając pomocy dziecku doznającemu przemocy w rodzinie powinna kierować się następującymi zasadami:

Nadzór nad prowadzeniem przypadku dziecka krzywdzonego sprawuje dyrektor szkoły, udzielając wsparcia i pomocy osobom bezpośrednio zaangażowanym w pomoc.
Koordynatorem pomocy dziecku krzywdzonemu jest psycholog szkolny. W sytuacji prowadzenia dużej liczby przypadków lub ich złożoności i wielu działań, dyrektor może zadanie koordynacji kolejnych powierzyć innej osobie, przy czym nadal pozostają one w ogólnym rejestrze prowadzonym przez psychologa.
Każdy pracownik szkoły, który zauważy lub podejrzewa u ucznia symptomy krzywdzenia, jest zobowiązany zareagować – jeśli to konieczne, udzielić pierwszej pomocy oraz przekazać informację o zaobserwowanym zdarzeniu dyrektorowi oraz psychologowi szkolnemu (jeśli nie jest to możliwe - pedagogowi bądź wychowawcy) opisując w notatce wygląd, stan, dolegliwości oraz zachowanie dziecka, cytaty jego wypowiedzi oraz dane dotyczące podjętych działań.
W przypadku podejrzenia przemocy domowej wobec dziecka szkoła wszczyna procedurę „Niebieskich Kart”, uruchamiając tym samym interwencję w środowisku ucznia.
Podstawą udzielania pomocy dziecku krzywdzonemu jest podmiotowy kontakt (nie wolno zmuszać dziecka do potwierdzenia naszych podejrzeń) oraz zapewnienie mu bezpieczeństwa, najlepiej we współpracy z rodzicami lub, jeśli nie jest to możliwe, poprzez interwencję prawną oraz działania instytucjonalne.
W sytuacji poważnego zagrożenia bezpieczeństwa dziecka należy NATYCHMIAST przesłać zawiadomienie o sytuacji dziecka do Wydziału Rodzinnego Sądu Rejonowego lub zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do Prokuratury Rejonowej – faxem, a następnie listem poleconym. Jeśli zachodzi bezpośrednie zagrożenie życia dziecka i nie ma czasu na powiadomienie Sądu, należy NATYCHMIAST skontaktować się z Policją. Jeśli powrót do domu nie będzie dla dziecka bezpieczny, zostanie ono zawiezione do pogotowia opiekuńczego lub placówki interwencyjnej.
Zasadą udzielania pomocy dziecku krzywdzonemu przez szkołę jest współpraca zespołowa (ograniczona jednak, ze względu na zachowanie dyskrecji, do osób pracujących z dzieckiem z włączeniem w to tzw. „osoby zaufania”) oraz interdyscyplinarna.
Podejmowane działania powinny opierać się na diagnozie dziecka i jego sytuacji (opartej na informacjach od pracujących z nim nauczycieli, personelu niepedagogicznego, osoby zaufania, ewentualnie na innych dostępnych danych, np. pochodzących od specjalistów poradni, członków zespołu interdyscyplinarnego, wywiadu z rodzicami). Działania powinny być monitorowane i prowadzone do czasu uzyskania poprawy sytuacji dziecka. Działania szkoły nie kończą się zatem z chwilą nawiązania współpracy z rodziną dziecka lub przekazania zawiadomienia odpowiednim służbom.

§ 11

Zadania pracowników szkoły

Rolę i zadania nauczycieli oraz szkolnych specjalistów w zakresie udzielania pomocy dziecku określają: Ustawa o systemie oświaty, Ustawa Karta Nauczyciela, Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 września 2023 roku w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta”, Ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy domowej, Ustawa z dnia 9 marca 2023 roku o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw, Ustawa z dnia 28 lipca 2023 roku o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (tzw. ustawa o ochronie małoletnich) oraz Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Nauki w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach.

Odpowiedzialność nauczycieli, wychowawców i innych pracowników szkoły za pomoc dzieciom krzywdzonym wynika również z innych przepisów prawa, m.in. Kodeksu postępowania karnego – art. 304, Kodeksu karnego – art. 162, Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, art. 12, Kodeksu postępowania cywilnego – art. 572, Konwencji o Prawach Dziecka.

Dyrektor szkoły:

Kieruje działalnością szkoły i reprezentuje ją na zewnątrz, a zatem podpisuje wszystkie pisma składane przez szkołę, w porozumieniu z psychologiem i pedagogiem szkolnym występuje oficjalnie do Sądu Rodzinnego, Prokuratury, Ośrodka Pomocy Społecznej, Policji z zawiadomieniem o zagrożeniu dziecka krzywdzeniem, zawiera porozumienia z innymi instytucjami i placówkami w sprawie współpracy interdyscyplinarnej, ma prawo złożyć zażalenie na postanowienie prokuratora o odmowie wszczęcia śledztwa w sprawie podejrzenia przemocy wobec dziecka ze strony rodziców (w przypadku, jeśli reprezentując szkołę podpisał zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa).
Ma wpływ na rozpoznawanie zaniedbań wobec dzieci oraz zapobieganie im poprzez kontrolowanie wykonywania obowiązków przez rodziców w zakresie zgłoszenia dziecka do szkoły i zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia szkolne, współdziałanie z rodzicami w zakresie zapewnienia warunków umożliwiających przygotowanie się dziecka do zajęć.
Wykonuje zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa w czasie zajęć uczniom i nauczycielom, co pozwala mu wpływać na szkolne zasady i normy (np. traktowanie innych z szacunkiem, reagowanie na łamanie zasad).
Zapewnia pomoc nauczycielom w realizacji ich zadań i ich doskonaleniu zawodowym, ułatwiając im np. możliwość konsultacji trudnych przypadków ze specjalistami, wspiera, organizuje szkolenia w zakresie reagowania na przemoc w rodzinie wobec dziecka.
Ma wpływ na zabezpieczenie podstawowych potrzeb uczniów będących w trudnej sytuacji bytowej poprzez to, iż ustala, w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę, warunki korzystania ze stołówki szkolnej, w tym wysokość opłat za posiłek oraz może, jako upoważniony przez organ prowadzący szkołę, zwalniać rodziców lub ucznia z całości lub części opłat za posiłki, wnioskuje o świadczenie pomocy materialnej o charakterze socjalnym – stypendium szkolne lub zasiłek szkolny.
Organizuje pomoc psychologiczno - pedagogiczną, przez co ma wpływ na sposób jej udzielania.
Ponosząc odpowiedzialność za właściwe prowadzenie i przechowywanie dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej ma wgląd w dokumentację dziecka, także prowadzoną w ramach udzielania pomocy psychologiczno – pedagogicznej.
Jako funkcjonariusz publiczny, w przypadku niedopełnienia obowiązków w zakresie m.in. pomocy dziecku krzywdzonemu, ponosi odpowiedzialność karną (art. 231 K.k).

Psycholog, pedagog szkolny, pedagog specjalny - w sytuacji podejrzenia przemocy wobec dziecka:

Udzielają bezpośredniej pomocy dziecku, jeśli zagrożone jest jego zdrowie lub życie
(np. w sytuacji obrażeń na ciele – pod nieobecność pielęgniarki szkolnej organizują pomoc medyczną wzywając karetkę pogotowia lub jeśli stan zdrowia dziecka nie kwalifikuje się do jej wezwania, wysyłają faxem wniosek do Wydziału Rodzinnego Sądu Rejonowego z prośbą o wydanie zgody na poddanie dziecka badaniu lekarskiemu bez wiedzy i zgody rodziców. Jeśli uzyskanie zgody nie jest możliwe natychmiast odprowadzają dziecko do lekarza pediatry prosząc o dokonanie opisu stanu dziecka (zaświadczenie może być dowodem w sprawie o krzywdzenie).
Zbierają informacje o dziecku w celu wstępnego zdiagnozowania jego sytuacji, w szczególności o tzw. czynnikach ryzyka, danych świadczących o przemocy lub wykluczających ją, kto jest sprawcą krzywdzenia i w jakiej relacji pozostaje z dzieckiem, jak często i od jak dawna dziecko jest krzywdzone, informacje o zachowaniach pozostałych członków rodziny wobec dziecka, relacjach, jakie ma dziecko z osobą rodzica niekrzywdzącego, o osobach wspierających je, informacje o innych czynnikach towarzyszących przemocy – np. uzależnieniu od alkoholu rodziców. Dane te pozyskują od innych pracowników szkoły, samego dziecka, jego rodziców.
Przeprowadzają, we współpracy z wychowawcą oraz innymi osobami zaangażowanymi w pomoc dziecku, ocenę zagrożenia dziecka przemocą.
Zbierają materiały związane z sytuacją dziecka, opisy jego zachowań, wyglądu.
Zabezpieczają dowody, przy czym ocena ich wiarygodności nie należy do ich zadań.
Współpracują z wychowawcą stale obserwującym dziecko oraz - jeśli taka jest – „osobą zaufania”.
Organizują pomoc materialną uczniom zagrożonym zaniedbaniem, znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej.
Współpracują z dyrektorem w podejmowaniu interwencji: informują dyrektora szkoły o każdym przypadku podejrzenia przemocy w rodzinie, mogą uruchomić procedurę „Niebieskich Kart” poprzez wypełnienie formularza „Niebieskiej Karty”, który następnie przekazywany jest przewodniczącemu gminnego zespołu interdyscyplinarnego, mogą uczestniczyć w pracach gminnego interdyscyplinarnego zespołu roboczego.
Koordynują na terenie szkoły podejmowane działania, monitorują sytuację dziecka poprzez kontakt z wychowawcą, nauczycielami, także pracownikami niepedagogicznymi – dbając jednocześnie o zapewnienie poufności i niewłączanie osób nie związanych z pracą nad konkretnym przypadkiem.
Współpracują ze specjalistami – z poradni specjalistycznych, do których kierowane jest dziecko lub jego rodzice, z zespołu interdyscyplinarnego.
Informują rodziców o podjętych działaniach na rzecz dziecka, w tym m.in. o kontakcie
z zespołem interdyscyplinarnym i podjętych przez ten zespół decyzjach oraz zaleceniach/propozycjach działań dla rodzica.
Konsultują prowadzone sprawy ze specjalistami (superwizorami, prawnikami) w poradniach specjalistycznych.
Prowadzą dokumentację dot. udzielanej pomocy psychologiczno - pedagogicznej (dziennik oraz dokumentację badań i czynności uzupełniających dot. każdego ucznia objętego pomocą psychologiczno - pedagogiczną.

Wychowawca, w sytuacji gdy podejrzewa, że dziecko jest krzywdzone:

Kontaktuje się z psychologiem szkolnym lub pedagogiem przekazując im informacje o swoich obserwacjach.
W sytuacji, gdy współpraca z psychologiem/pedagogiem w danym momencie nie jest możliwa, wychowawca udziela bezpośredniej pomocy dziecku którego zdrowie lub życie jest zagrożone (np. w sytuacji obrażeń na ciele – pod nieobecność pielęgniarki szkolnej organizuje pomoc medyczną wzywając karetkę pogotowia lub jeśli stan zdrowia dziecka nie kwalifikuje się do jej wezwania, wysyła faxem wniosek do Sądu Rejonowego - Wydział Rodzinny i Nieletnich z prośbą o wydanie zgody na poddanie dziecka badaniu lekarskiemu bez wiedzy i zgody rodziców i ewentualnie (także jeśli uzyskanie zgody nie jest możliwe natychmiast) – odprowadza dziecko do lekarza pediatry prosząc o dokonanie opisu stanu dziecka (zaświadczenie może być dowodem w sprawie o krzywdzenie).
Swoje spostrzeżenia zapisuje i włącza do indywidualnej dokumentacji ucznia.
Współpracuje z psychologiem szkolnym oraz pedagogiem ustalając plan pomocy dziecku.
Systematycznie monitoruje sytuację dziecka obserwując ewentualne zmiany jego zachowania, zamieszczając opisy w indywidualnej dokumentacji ucznia.
Udziela dziecku wsparcia na wszystkich etapach pomocy.

Nauczyciel przedmiotu, nauczyciel świetlicy, logopeda, doradca zawodowy, nauczyciel bibliotekarz, osoby prowadzące zajęcia dodatkowe – w sytuacji gdy podejrzewają, że dziecko jest krzywdzone:

Kontaktują się z jego wychowawcą, psychologiem i pedagogiem, przekazując im informacje o swoich podejrzeniach i obserwacjach. Jeśli kontakt danego dnia nie jest możliwy – zapisują wiernie stwierdzone fakty w formie notatki służbowej i przekazują niezwłocznie dnia następnego.
Biorą udział w monitorowaniu sytuacji dziecka oraz jeśli istnieje taka potrzeba,
w opracowaniu wspólnie z pedagogiem szkolnym i wychowawcą planu pomocy dziecku.

W procesie udzielania pomocy dziecku niebagatelna jest również rola pracowników niepedagogicznych. Pracując w różnych miejscach szkoły, stykając się z racji pełnienia swoich obowiązków z uczniami i rodzicami w mniej formalnych miejscach takich jak szatnia, stołówka, boisko szkolne, teren przed wejściem do budynku – mogą być ważnymi obserwatorami dziecka doznającego bądź zagrożonego przemocą: jego problemów ale też i mocnych stron. Okazując szacunek i reagując na przejawy złego traktowania dzieci, którego mogą być świadkami, stają się modelami radzenia sobie w trudnych sytuacjach oraz często osobami zaufania, którym dziecko może powierzyć trudną i bolesną tajemnicę przemocy w rodzinie.

Pracownik ochrony, inna osoba z obsługi lub administracji – w sytuacji podejrzenia krzywdzenia dziecka:

Kontaktują się z jego wychowawcą, psychologiem i pedagogiem, przekazując im informacje o swoich podejrzeniach i obserwacjach. Jeśli kontakt danego dnia nie jest możliwy – zapisują wiernie stwierdzone fakty w formie notatki służbowej i przekazują niezwłocznie dnia następnego.
Każdy z pracowników szkoły powinien dołożyć wszelkich starań, by zachować wrażliwość i czujność na potrzeby dziecka. Udzielając mu wsparcia i ochrony przed przemocą nie utrzymywać jego sprawy w tajemnicy. W związku z powagą sprawy należy włączyć do pomocy inne zaufane osoby, korzystać także z kompetencji innych służb, w tym zespołu interdyscyplinarnego.

Rozdział VII

Zasady ochrony danych osobowych dziecka

§ 12

Dane osobowe dziecka podlegają ochronie na zasadach określonych w Ustawie z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1781).

Pracownik szkoły ma obowiązek zachowania w tajemnicy danych osobowych, które przetwarza oraz zachowania w tajemnicy sposobów zabezpieczenia danych osobowych przed nieuprawnionym dostępem.
Dane osobowe dziecka są udostępniane wyłącznie osobom i podmiotom uprawnionym na podstawie odrębnych przepisów.
Pracownik szkoły jest uprawniony do przetwarzania danych osobowych dziecka
i udostępniania tych danych w ramach zespołu interdyscyplinarnego powołanego
w trybie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
Pracownik szkoły może wykorzystać informacje o dziecku w celach szkoleniowych lub edukacyjnych wyłącznie z zachowaniem anonimowości dziecka oraz w sposób uniemożliwiający identyfikację dziecka.

§ 13

Pracownik szkoły nie udostępnia przedstawicielom mediów informacji o dziecku ani
o jego opiekunach.
Pracownik szkoły, w wyjątkowych i uzasadnionych sytuacjach, może skontaktować się z opiekunem dziecka i zapytać go o zgodę na podanie jego danych kontaktowych przedstawicielom mediów. W przypadku wyrażenia zgody pracownik szkoły podaje przedstawicielowi mediów dane kontaktowe opiekuna dziecka.
Pracownik szkoły nie kontaktuje przedstawicieli mediów z dziećmi.
Pracownik szkoły nie wypowiada się w kontakcie z przedstawicielami mediów o sprawie dziecka lub jego opiekuna. Zakaz ten dotyczy także sytuacji, gdy pracownik szkoły jest przeświadczony, iż jego wypowiedź nie jest w żaden sposób utrwalana.
Pracownik szkoły, w wyjątkowych i uzasadnionych sytuacjach, może wypowiedzieć się w kontakcie z przedstawicielami mediów o sprawie dziecka lub jego opiekuna
- po wyrażeniu pisemnej zgody przez opiekuna dziecka.

§ 14

W celu realizacji materiału medialnego można udostępnić mediom wybrane pomieszczenie instytucji. Decyzję w sprawie udostępnienia pomieszczenia podejmuje dyrektor.
Dyrektor szkoły, podejmując decyzję o której mowa w poprzedzającym punkcie, poleca sekretariatowi szkoły przygotować wybrane pomieszczenie instytucji w celu realizacji materiału medialnego w taki sposób, by uniemożliwić filmowanie przebywających na terenie szkoły dzieci.

Rozdział VIII

Zasady ochrony wizerunku dziecka

§ 15

Szkoła, uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku dziecka.

Upublicznianie przez pracownika szkoły wizerunku dziecka utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-video) wymaga pisemnej zgody opiekuna dziecka.
Rodzic/opiekun wyraża pisemną zgodę na utrwalanie wizerunku dziecka podczas pierwszego zebrania z wychowawcą klasy.
Przed utrwaleniem wizerunku dziecka należy dziecko oraz opiekuna poinformować
o tym, gdzie będzie umieszczony zarejestrowany wizerunek i w jakim kontekście będzie wykorzystywany.
Jeżeli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda opiekunów na utrwalanie wizerunku dziecka nie jest wymagana.

Rozdział IX

Zasady dostępu dzieci do Internetu

§ 16

Szkoła, zapewniając uczniom dostęp do Internetu, jest zobowiązana podejmować działania zabezpieczające uczniów przed dostępem do treści, które mogą stanowić zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju.
Na terenie szkoły dostęp dziecka do Internetu szkolnego możliwy jest:

pod nadzorem pracownika szkoły na lekcji informatyki lub
bez nadzoru nauczyciela – na przeznaczonych do tego komputerach znajdujących się na terenie instytucji (dostęp swobodny).

W przypadku dostępu realizowanego pod nadzorem pracownika placówki, pracownik instytucji ma obowiązek informowania dzieci o zasadach bezpiecznego korzystania
z Internetu. Pracownik instytucji czuwa także nad bezpieczeństwem korzystania
z Internetu przez dzieci podczas lekcji.
Szkoła zapewnia stały dostęp do materiałów edukacyjnych dotyczących bezpiecznego korzystania z Internetu przy komputerach, do których możliwy jest dostęp swobodny.

§ 17

Wyznaczony pracownik szkoły jest odpowiedzialny za to, by na wszystkich komputerach na terenie placówki z dostępem do Internetu było zainstalowane i aktualizowane:
1. oprogramowanie filtrujące treści internetowe,
2. oprogramowanie monitorujące korzystanie przez dziecko z Internetu,
3. oprogramowanie antywirusowe, antyspamowe itp.
Wymienione w pkt 1 niniejszego paragrafu oprogramowanie jest aktualizowane przez wyznaczonego pracownika instytucji przynajmniej raz w miesiącu.
Wyznaczony pracownik instytucji przynajmniej raz w miesiącu sprawdza, czy na komputerach z dostępem do Internetu nie znajdują się niebezpieczne treści. W przypadku znalezienia niebezpiecznych treści ustala, kto korzystał z komputera w czasie ich wprowadzania.
Informację o dziecku, które korzystało z komputera w czasie wprowadzania niebezpiecznych treści, wyznaczony pracownik placówki przekazuje psychologowi lub pedagogowi szkolnemu.
Psycholog/pedagog przeprowadza z dzieckiem, o którym mowa w punktach poprzedzających, rozmowę na temat bezpieczeństwa w Internecie.
Jeżeli w wyniku przeprowadzonej rozmowy psycholog/pedagog uzyska informacje, że dziecko jest krzywdzone podejmuje działania opisane w rozdziale III Polityki.

Rozdział X

Standardy dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi

§ 18

Podstawową zasadą relacji między uczniami szkoły jest zachowanie wzajemnego szacunku.
Nauczyciele, realizując zadania edukacyjne i wychowawcze, zachęcają uczniów do życzliwości, wzajemnej pomocy, tolerancji i poczucia odpowiedzialności za swoje zachowanie.
Uczniowie angażowani są w działania uczące ich pracy w grupie, współdziałania i wrażliwości na potrzeby drugiego człowieka (w tym potrzeby osób niepełnosprawnych).
Niedozwolone jest w szczególności stosowanie jakiejkolwiek formy przemocy:
1. używanie wulgarnego, obraźliwego języka,
2. upokarzanie, obrażanie, znieważanie innych,
3. kierowanie obraźliwych uwag, w tym o zabarwieniu seksualnym,
4. stosowanie gróźb,
5. utrwalanie wizerunku innych uczniów poprzez nagrywanie i fotografowanie ich bez wcześniejszego uzyskania zgody,
6. udostępnianie między małoletnimi substancji psychoaktywnych i używanie ich w swoim otoczeniu.

Rozdział XI

Monitorowanie i edukacja pracowników w celu
zapobiegania krzywdzeniu dzieci

§ 19

1. Dyrektor szkoły prowadząc rekrutację pracowników przestrzega zasad, które umożliwią mu dokonanie oceny przygotowania kandydatów do pracy z dziećmi oraz sprawdzenie ich referencji.

2. Dyrektor szkoły uzyskuje o każdym członku personelu dane z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym oraz informacje z Krajowego Rejestru Karnego i rejestrów karalności państw trzecich w zakresie określonych przestępstw (lub odpowiadających im czynów zabronionych w przepisach prawa obcego) lub w przypadkach prawem wskazanych oświadczenia o niekaralności.

3. Przyjęta Polityka Ochrony Dzieci jest weryfikowana - przynajmniej raz w roku, ze szczególnym uwzględnieniem analizy sytuacji związanych z wystąpieniem zagrożenia bezpieczeństwa dzieci.

4. Rozpoczynający pracę w placówce (w tym wolontariusze, stażyści oraz praktykanci) przechodzą szkolenie w zakresie ochrony dzieci obejmujące zapoznanie z obowiązującą
w placówce Polityką Ochrony Dzieci.

5. Szkoła zapewnia swoim pracownikom podstawową edukację na temat ochrony dzieci przed krzywdzeniem i pomocy dzieciom w sytuacjach zagrożenia, w zakresie:

rozpoznawania symptomów krzywdzenia dzieci,
procedur interwencji w przypadku podejrzeń krzywdzenia,
odpowiedzialności prawnej pracowników placówki, zobowiązanych do podejmowania interwencji,
procedury „Niebieskie Karty”.

Nauczyciele są przygotowani do tego, by edukować dzieci oraz ich opiekunów na temat ochrony przed przemocą i wykorzystywaniem.
Personel dysponuje materiałami edukacyjnymi dla dzieci i dla rodziców oraz aktywnie je wykorzystuje.
Pracownicy mają łatwy dostęp do danych kontaktowych lokalnych placówek, które zajmują się ochroną dzieci oraz zapewniają pomoc w nagłych wypadkach (Policja, Sąd Rodzinny, Centrum Interwencji Kryzysowej, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Zespół Interdyscyplinarny, placówki ochrony zdrowia).

Rozdział XII

Edukacja w zakresie ochrony dzieci przed krzywdzeniem

§ 20

1. W budynku Szkoły znajduje się tablica na której umieszczane są informacje dotyczące wychowania dzieci bez przemocy, ochrony dzieci przed przemocą
i wykorzystywaniem, możliwości podnoszenia umiejętności wychowawczych, bezpiecznego korzystania z Internetu, danych kontaktowych placówek zapewniających pomoc i opiekę w trudnych sytuacjach życiowych.

2. Rodzice znają obowiązującą w szkole Politykę Ochrony Dzieci Przed Krzywdzeniem (dokument zostanie opublikowany na stronie internetowej placówki).

3. W szkole dostępne są materiały edukacyjne z zakresu: prawa dziecka, ochrona przed przemocą i wykorzystywaniem seksualnym, zasady bezpieczeństwa w Internecie itp.

4. Uczniowie Szkoły korzystają z zajęć wychowawczo-profilaktycznych, których celem jest wyposażenie ich w wiedzę dotyczącą praw dziecka oraz ochrony przed przemocą
i wykorzystywaniem, a także zapobieganie przemocy rówieśniczej i zjawiskom dyskryminacji.

Rozdział XIII

Przepisy końcowe

§ 21

Dyrektor szkoły wyznacza osobę odpowiedzialną za monitorowanie realizacji niniejszej Polityki w szkole.
Osoba, o której mowa w punkcie poprzedzającym, jest odpowiedzialna za monitorowanie realizacji Polityki, za reagowanie na sygnały naruszania Polityki oraz za proponowane zmiany w Polityce.
Osoba, o której mowa w punkcie 1 niniejszego paragrafu, rokrocznie przeprowadza wśród pracowników szkoły ankietę monitorującą poziom realizacji polityki. Wzór ankiety stanowi załącznik nr 2 do niniejszej Polityki.
W ankiecie pracownicy szkoły mogą proponować zmiany Polityki oraz wskazywać naruszanie Polityki w placówce.
Osoba, o której mowa w punkcie 1 niniejszego paragrafu, dokonuje opracowania wypełnionych przez pracowników instytucji ankiet. Sporządza na tej podstawie raport
z monitoringu, który następnie przekazuje dyrektorowi szkoły.
Dyrektor szkoły wprowadza do Polityki niezbędne zmiany i ogłasza pracownikom szkoły nowe brzmienie Polityki.

Zatwierdzono na zebraniu Rady Pedagogicznej Szkoły Podstawowej
im. Jana Kochanowskiego w Brzezinkach

Załącznik nr 1

Wytyczne dotyczące utrwalania wizerunku dziecka (zdjęcia, film):

Wszystkie dzieci muszą być ubrane.
Zarejestrowane obrazu powinny się koncentrować na czynnościach wykonywanych przez dzieci i w miarę możliwości przedstawiać grupy dzieci, a nie pojedyncze osoby.
Upewnij się, że fotograf lub osoba filmująca nie spędza czasu z dziećmi ani nie ma do nich dostępu bez nadzoru.
Wszelkie podejrzenia i problemy dotyczące nieodpowiednich wizerunków dzieci należy zgłaszać i rejestrować podobnie jak inne niepokojące sygnały dotyczące zagrożenia bezpieczeństwa dzieci.

Wytyczne dotyczące publikowania wizerunków dzieci:

Używaj tylko imion dzieci; nie ujawniaj zbyt wielu szczegółów dotyczących ich miejsca zamieszkania, szkoły czy zainteresowań.
Zapytaj dziecko o zgodę rodziców/opiekunów dziecka i poinformuj wszystkich zainteresowanych o tym, gdzie i w jaki sposób zamierzasz wykorzystać jego wizerunek.
Staraj się wykorzystywać obrazy pokazujące szeroki przekrój dzieci – chłopców i dziewczęta, dzieci w różnym wieku, o różnych uzdolnieniach i reprezentujące różne grupy etniczne.
Poproś specjalistów o radę w sprawie zamieszczenia obrazów dzieci na stronie internetowej – zarezerwuj czas na obróbkę zdjęć przed zamieszczeniem ich na stronie internetowej. Jeśli filmy wideo pochodzą z serwera Twojej organizacji, to materiał ten może być pobierany, dlatego zaleca się korzystanie z niezależnego serwera.

(Na podstawie wytycznych Departamentu Ochrony Dzieci EFA dotyczących wykorzystywania wizerunków dzieci poniżej osiemnastego roku życia, WWW.thefa.com).

Załącznik nr 2

KARTA INTERWENCJI

1. Imię i nazwisko dziecka, klasa: ……………………………………………………………………………………………………………

2. Przyczyna interwencji ( forma krzywdzenia):

……………………………………………………………………………………………………………

3. Osoba zawiadamiająca o podejrzeniu krzywdzenia:

……………………………………………………………………………………………………………

4. Opis działań podjętych przez pedagoga, wychowawcę:

……………………………………………………………………………………………………………

5. Spotkania z opiekunami dziecka:

Data: …………………………………………………………………………………………………….

Działanie:

……………………………………………………………………………………………………………

6. Forma podjętej interwencji:

a) Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.

b) Wniosek o wgląd w sytuacje dziecka.

c) Inny rodzaj interwencji.

……………………………………………………………………………………………………………

7. Dane dotyczące interwencji:

a) Data interwencji …………………………………………………………………………………..…

b) nazwa organu, do którego zgłoszono interwencję

……………………………………………………………………………………………………………

8. Wyniki interwencji: działania organów wymiaru sprawiedliwości, jeśli szkoła je uzyskała, działania placówki, działania rodziców:

Data: ……………………………………………………………………………………………………..

Działanie:

………………………………………………………………………………………………………..……

…………………………………………………………………………………………………..…………

Załącznik nr 3

ANKIETA MONITORUJACA POZIOM REALIZACJI POLITYKI OCHRONY DZIECI

1. Czy znasz dokument Polityka Ochrony Dzieci Przed Krzywdzeniem? TAK/ NIE

2. Czy zapoznałeś się z treścią tego dokumentu? TAK/ NIE

3. Czy stosujesz w swojej pracy Politykę ochrony dzieci? TAK/ NIE

4. Czy w Twoim miejscu pracy według Twojej oceny przestrzegana jest Polityka Ochrony Dzieci? TAK/ NIE

5. Czy zaobserwowałeś naruszenie Polityki w swoim miejscu pracy? TAK/ NIE

6. Czy masz jakieś uwagi, poprawki do Polityki?

……………………………………………………………………………………………………………

7. Jakie punkty/zagadnienia należałoby do niej włączyć? Jakie regulacje proponujesz?

……………………………………………………………………………………………………………

8. Czy jakieś punkty/zagadnienia należałoby usunąć? Jakie? Dlaczego?

……………………………………………………………………………………………………………

9. Czy jakieś punkty/zagadnienia należałoby zmienić? W jaki sposób?

……………………………………………………………………………………………………………

Joanna Nogaj

Szkoła Podstawowa im. Jana Kochanowskiego w Brzezinkach

Standardy dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi

Kontakt

Statystyki odwiedzin